تخمدان پلی کیستیک یا PCO

تخمدان پلی کیستیک یا PCO شایعترین اختلال هورمونی در زنان در دوران باروری است و همچنین شایعترین علت نازایی هم می شود.PCOبه جای یک بیماری یک سندرم محسوب می شود زیرا مجموعه ای از علائم را دارد.

سندرم تخمدان پلی کیستیک یک عدم تعادل هورمونی استکه می تواند باعث سیکل ماهانه نامنظم، رشد مو های زائد و نا به جا، آکنه و نازایی شود. تخمدان پلی کیستیک بسیار شایع است و در آمریکا از هر ۱۰ نفر یک نفر به آن مبتلا می باشد. PCO می تواند در دوران نوجوانی شروع شود. این سندرم همچنین می تواند بیماری های دیگری برای فرد بیمار در آینده ایجاد کند.

در طی یک سیکل ماهانه نرمال، هورمون FSH که از غده هیپوفیز در مغز تولید می شود، بر روی تخمدان ها اثر کرده و باعث رشد تخمک به همراه کیسه اطراف آن (فولیکول) می شود. هنگامی که تخمک و فولیکول رشد کرد و بالغ شد آماده آزاد شدن به سمت رحم می شود.

LH هورمون دیگری است که از همان غده ترشح شده و باعث آزاد شدن تخمک از تخمدان می شود، (تخمک گذاری).استروژن و پروژسترون، هومون هایی هستند که از سلول های فولیکول ( کیسه اطراف تخمک ) تولید شده و باعث آماده شدن رحم برای بارداری می گردند.

استروژن قبل از تخمک گذاری و پروژسترون بعد از تخمک گذاری تولید می گردند.

اگر در این هنگام حاملگی روی ندهد، سطح هورمون های استروژن و پروژسترون کاهش یافته و باعث تخریب جدار داخلی رحم (آندومتر) می شود که به عنوان سیکل ماهانه یا قاعدگی Menstruation)) شناخته می شود.

:PCO

اختلالی است که با تخمک گذاری تداخل می کند.هورمون هايى که در متابولیسم (سوخت و ساز) بدن و باروری نقش دارند، عامل ایجاد کننده PCO می باشد.

در مبتلایان به PCO همچنین سطوح بالایی از هورمون های مردانه (آندروژن ها) دیده می شود که منجر به رشد بیش از اندازه و نابجای مو (بطور معمول در صورت، سینه، شکم و ...) می شود.

دراین بیماران هورمون انسولین در سطوح بالا وجود دارد. این هورمون مصرف قند خون (گلوکز) را در بدن کنترل می کند. زنان مبتلا به PCO مقاوم به انسولین هستند و لذا مقادیر بالایی از انسولین لازم است تا بتواند قند خون را کنترل نماید، لذا این افراد مستعد ابتلاء به دیابت می باشند.

سطوح بالای انسولین همچنین می تواند بر روی تخمدان ها اثر کرده و باعث تولید بیش از اندازه هورمون های مردانه (آندروژنها) شود که اثرات آنها رشد بیش از اندازه مو و اختلال در قاعدگی می باشد.

علائم PCO :

در PCO علائم بتدریج شروع می شوند و می تواند با سایر حالاتی که مشابه اند، اشتباه گردد. نکته مهم این است که بیمار مبتلا به PCO مجموعه ای از علامت ها را دارد.

این علائم عبارتند از :

سیکل ماهانه نامنظم یا قطع کامل آن ، موهای زائد، آکنه ، چاقی، نازایی، لکه های تیره در پوست، افسردگی

تشخيص PCO :

تشخیص این سندرم (مجموعه ای از علائم ) زمانی انجام می شود که از ۳ عامل زیر، ۲ تای آنها موجود باشند: ۱. اختلال در قاعدگی ۲. تخمدان های پلی کیستیک ۳. سطوح بالای هورمون های مردانه (آندروژنها) یا علائم ناشی از افزایش آنها

چرا تشخیص PCO اهمیت دارد؟

الف) اختلالات باروری

سقط، نازایی، سرطان آندومتر، پره کلامپسمی

ب) اختلالات متابولیک

مقاومت انسولینی، دیابت تیپ ۲ ،  سندرم متابولیک ، دیابت حاملگی، چاقی

ج) بیماریهای قلبی عروقی

فشار خون بالا، اترواسکلروز

تشخیص آزمایشگاهی PCO :

آزمایش هایی که جهت تشخیص PCO انجام می شوند شامل هورمون های باروری، متابولیسم، تخمدان ها و پارامترهای مربوط به بیماری قلبی، دیابت و چربی ها به شرح ذیل می باشند:

جهت پیشگیری از بیماری هایی که مبتلایان PCO را تهدید می کند هر ۶ ماه آزمایش هایDL ، HDL،CHOL ،TG, FBS  و پاپ اسمیر، ضروری است.

مزایا و مضرات فولات برای بدن

کمبود فولات در زنان باردار باعث ایجاد نقص‌های مادرزادی میشود.

فولات در زمره‌ یکی از ۸ ویتامینی است که برای شکل‌دهی به سلول‌های قرمز و سفید خون در مغز استخوان، تبدیل کربوهیدرات به انرژی و تولید DNA و RNA لازم است. جذب فولات کافی در طول دوره‌ی رشد سریع مانند دوران بارداری، نوزادی و بزرگسالی بسیار حائز اهمیت است.

فولات یا اسید فولیک در گستره‌ی وسیعی از موادغذایی مانند سبزیجات سبز برگدار، غلات،گوشت و میوه یافت می‌شوند.مقدار مجاز توصیه شده (RDA) برای افراد ۱۴ سال به بالا ۴۰۰ میکروگرم در روز است.

به زنان باردار توصیه می‌شود مصرف فولات را به ۶۰۰ میکروگرم در روز افزایش دهند تا مانع از آسیب به شبکه‌ی لوله‌ی عصبی در جنین شود.

از عمده دلایل کمبود فولات رژیم غذایی نامناسب، اعتیاد به الکل، نیاز‌های مربوط به رشد و اختلالات روده‌ای می‌باشد که منجر به عدم جذب فولات می‌گردد.
گرچه مکمل‌های فولات موجود می‌باشند اما همیشه بهتر است که ویتامین‌ها یا مواد معدنی را از طریق مواد غذایی جذب کنیم. مصرف هیچ ماده‌ی غذایی به تنهایی قادر به تامین ویتامین یا مواد معدنی مورد نظر بدن ما نیستند، بلکه عملکرد آنها در کنار یکدیگر شکل می‌گیرد.

زمان بارها و بارها ثابت نموده که مصرف مکملی خاص و منحصر به فرد قادر به تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن برای سلامت نخواهد بود.
ابتدا بر جذب فولات مورد نیاز روزانه از طریق مواد غذایی تمرکز کنید سپس از مکمل‌ها به عنوان یک پشتیبان استفاده کنید.

نکته: برترین منبع فولات سبزیجات سبز رنگ هستند.

فواید مصرف فولات در حفظ سلامت

-کاهش خطر نقص‌های مادرزادی

جذب فولیک اسید کافی در بین زنان باردار به جهت حفظ نوزاد آنها در مقابل سقط غیرعمدی جنین و نقص لوله‌ی عصبی ضروریست. همچنین تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که وضعیت فولات یک پدر قبل از لقاح نیز ممکن است مهم باشد. در تحقیقی که در دانشگاه McGill صورت پذیرفت, کمبود فولات والدین در موش‌ها تا ۳۰درصد منجر به افزایش اختلالات مادرزادی نسبت به فرزندانی که والدینشان با کمبود فولات مواجه نبودند، می‌شد.

-کاهش خطر ابتلا به افسردگی

فولات با جلوگیری از افزایش تشکیل هموسیستین در بدن که مانع از انتقال خون و سایر مواد مغذی به مغز شود، کمک شایانی به ما می‌کند. افزایش هموسیستین در ترشح هورمون سروتنین، که پدید آورنده‌ی حس خوب در بدن، دوپامین و نوراپی‌نفرین که نه تنها برای بهبود خلق و خوی بلکه برای تنظیم خواب و اشتها می‌شوند، اختلالاتی ایجاد می‌کند.

-حفظ سلامت قلب

همچنین افزایش میزان هموسیستین یکی از علائم بیماری تصلب شرائین قلب است. افرادی که هموسیستین آنها از سطح نرمال بالاتر است، ۱.۷ برابر بیشتر دچار بیماری‌های قلبی و ۲.۵ برابر بیشتر دچار حملات قلبی می‌شوند.

-پیشگیری از سرطان

اثبات شده که جذب فولات اندک، سبب افزایش سرطان سینه در زنان می‌شود. همچنین نشان داده شده که جذب کافی فولات از غذاهای مصرفی به مقابله با سرطان روده بزرگ، معده، لوزالمعده و سرطان‌های مربوط به گردن کمک می‌کند. اگرچه مکانیسم حفاظت معمولا نا‌مشخص است، اما محققان بر این باورند که تاثیرات فولات با نقشش در تولید DNA و RNA و پیشگیری از جهش‌های ناخواسته مرتبط است. اما شواهدی دال بر اینکه مکمل‌ها نیز تاثیرات مشابه ضدسرطانی دارند، در دست نیست.

مواد غذایی حاوی فولات

غلات و حبوبات

دسترسی زیستی به فولات (توانایی بدن در جذب، استفاده و حفظ) در خوراکی‌ها به طرز قابل توجهی متغییر و محاسبه آن امریست مشکل. ۱۵۰ نوع مختلف فولات وجود دارد که بین ۵۰ تا ۹۰٪ آن در فرایند پخت، نگهداری یا عمل‌آوری از دست می‌رود. برترین منبع فولات سبزیجات سبز، بنشن و جگر هستند. همچنین فولات به برخی از غذاهای آماده‌ی تهیه شده از غلات برای صبحانه و سایر غذاهای تقویتی افزوده می‌شود.
مارچوبه و جگر گاو حاوی مقادیر فراوانی فولات هستند و در زمر‌ه‌ی غذاهای سرشار از فولات به شمار می‌روند .

• مارچوبه، پخته شده ، ۱ فنجان: ۲۴۳ میکروگرم
• جگر گاو، پخته، ۹۵ گرم: ۲۱۵ میکروگرم
• لوبیا چشم بلبلی پخته، یک دوم فنجان: ۱۷۹ میکروگرم
• عدس پخته، ۱ فنجان: ۱۶۸ میکروگرم
• لوبیا سفید پخته، یک دوم فنجان :۱۳۲ میکروگرم
• اسفناج پخته، یک دوم فنجان: ۱۳۱ میکروگرم
• کاهو، خرد شده، ۱ فنجان:۵۹ میکروگرم
• آواکادو خام, یک دوم فنجان: ۵۹ میکروگرم
• زرده تخم مرغ ، ۱ و ۲۷میکروگرم
• موز ، ۱ و ۲۴ میکروگرم
• قارچ ، کبابی شده، ا فنجان:۲۳ میکروگرم

خطرات بالقوه‌ی ناشی ازمصرف فولات

هیچ تاثیر معکوسی از جذب بالای فولات خوراکی گزارش نشده است. اما سطح بالای جذب اسید فولیک در سیاهرگ یا رگ ممکن است باعث حمله ناگهانی شود.

قبل از شروع مصرف مکمل فولات با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید خللی در داروی در حال مصرف شما به وجود نمی‌آورد. مصرف طولانی مدت مکمل فولات ممکن است متضمن خطرات احتمالی بر سلامتی یا منجر به کمبود۱۲ B شود.

پیروی از یک رژیم غذایی کامل یا یک برنامه غذایی همه جانبه در پیشگیری از بیماری‌ها و رسیدن به سلامتی مطلوب از اهمیت ویژه‌ی برخوردار است.
به جای تمرکز بر غذایی خاص و البته مغذی به عنوان کلید سلامت، بهتر است که از یک رژیم غذایی متنوع پیروی کنید.

پیشگیری از سرطان، درمان افتادگی مثانه، نقص مادرزادی ، مزایا و مضرات فولات،منبع فولات، رژیم غذایی، B12، سلامت قلب، افسردگی