دستورالعمل نمونه گیری قند خون 2 ساعته بعد از غذا

کلیات

آزمایش قند خون 2 ساعت پس از غذا، آزمایش با ارزشی برای غربالگری بیماری دیابت می باشد. این آزمایش در افرادی که دارای علائم دیابت مانند پلی دیپسی و پر ادراری و یا در افرادی با قند ناشتای غیر طبیعی نیز استفاده می شود. همچنین در ارزیابی پاسخ به درمان و مانیتورینگ داروهای مصرفی در بیماران مبتلا به دیابت قابل انجام است.

 لازم به ذکر است که مصرف داروهایی که بر نتیجه آزمایش اثر می گذارند باید بررسی شود. لذا به منظور صحت هر چه بیش تر گزارش آزمایش، باید اطلاعات مربوط به مصرف داروها توسط بیمار، از وی اخذ گردد.

توصیه قابل ارایه به بیماران

• براساس دستورالعمل های انجمن دیابت آمریکا توصیه می شود فرد قبل از انجام آزمایش رژیم غذایی متعادل از لحاظ کربوهیدرات (محتوی 100 گرم کربوهیدرات) داشته باشد. اگر در سه وعده غذايي كه روزانه ميل مي كنيد مقدار كافي نان و برنج موجود باشد، اين مقدار قند به بدن شما خواهد رسيد، در غير اين صورت مي توانيد از موادي مانند خرما، كشمش، نان و برنج در وعده هاي غذايي خود استفاده كنيد.

• روز قبل از نمونه گیری از ساعت 6 تا 11 شب شروع ناشتا بودن خود را طوري برنامه ريزي كنيد كه موقع مراجعه به آزمايشگاه 12 ساعت از شروع ناشتا بودن گذشته باشد. زمان ناشتايي نبايد كمتر از 8 ساعت و بيشتر از 16 ساعت باشد. مصرف آب به ميزان كافي توصيه مي شود.

• بهتر است كه نمونه گیری را قبل از ساعت 10 صبح شروع كنيد و از انجام آن در ساعت ديرتر در حد امكان خودداري شود (مگر به دستور پزشك).

• در مورد مصرف دارو و یا تزریق انسولین صبح روز آزمایش و طی دو ساعت انجام آزمایش با پزشک معالج هماهنگ نماید.

• در طي ساعات ناشتايي از نوشيدن چاي و قهوه پرهيز نمائيد. نوشیدن آب در حد لازم مانعي ندارد.

• پس از اينكه نمونه خون براي اندازه گيري قند خون ناشتا از شما گرفته شد، صبحانه ميل نماييد. حتي الامكان صبحانه هر روزه را همراه خود آورده و در آزمايشگاه صرف نمائيد. توصيه می شود كه صبحانه حاوي حداقل 75 گرم مواد قندي باشد.

• زمان شروع خوردن صبحانه ساعت را يادداشت كنيد. نمونه گيري دقيقا 2 ساعت پس از زمان مذكور انجام مي پذيرد.

• قبل از انجام نمونه گیری و در حين 2 ساعت آمادگي اكيدا از مصرف دخانيات اجتناب نمایيد، زيرا باعث افزايش سطح گلوكز خون مي گردد.

• پس از اتمام صبحانه، از خوردن هر نوع خوردني و آشاميدني خودداري نمایيد. نوشیدن آب در حد لازم مانعي ندارد.

• قبل از انجام نمونه گیری و در حين 2 ساعت آمادگي، از انجام ورزش سنگين و هرگونه فعالیت بدنی غیرمعمول خودداري نمائيد.

• مصرف استامینوفن قبل از آزمایش ممکن است باعث افزایش کاذب قند خون شود، بنابر این توصیه می شود که در صورت مصرف، موضوع را به پزشک اطلاع دهید.

• بهتر است نمونه آزمایش های ناشتا صبح اول وقت تهیه شوند (به جز مواردی که توسط پزشک معالج یا آزمایشگاه تعیین می گردد).

دستورالعمل نمونه گیری جهت انجام آزمایش مدفوع

کلیات

آزمایش بر روی نمونه مدفوع جهت بررسی ارگانیسم های بیماری زا و غیر بیماری زای موجود در دستگاه گوارش از جمله انگل، قارچ و باکتری، تشخیص وجود آسیب در دستگاه گوارش و آنالیزهای بیوشیمی صورت می گیرد.

توصیه های قابل ارایه به بیماران جهت بررسی نمونه مدفوع از نظر ارگانیسم های بیماری زا و غیر بیماری زا

• در مواردی که اندازه‌گیری کمی ‌یا کیفی چربی در مدفوع مورد درخواست می‌باشد، بیمار نباید پیش از جمع‌آوری نمونه از شیاف یا مواد روغنی استفاده نماید.

• 4 تا 5 روز پيش از نمونه گیری از درمان با روغن هاي كرچك يا روغن هاي معدني، بيسموت، منيزيوم، تركيبات ضد اسهال، تنقيه با باريوم و مصرف آنتي بيوتيك ها مگر به دستور پزشك معالج خودداري نمايید.

• نمونه مدفوع بايد در ظرف پلاستيكي كه از طرف آزمايشگاه در اختيار مراجعين قرار مي گيرد، جمع آوري شود.

• توجه: چنانچه فرد آزمايش دهنده بستري است، نمونه را در يك ظرف خشك جمع آوري نموده و سپس با استفاده از چوب مخصوص (آبسلانگ)، نمونه را به ظرف برچسب دار آزمايشگاه منتقل نمایيد.

• نمونه مدفوع نبايد با دستمال کاغذی، صابون، ادرار يا آب مخلوط شود. ادرار می تواند برخی از انگل های فعال را از بین ببرد.

• نمونه هاي مشكوك به اسهال خوني بايد بلافاصله به آزمايشگاه ارسال گردند.

• در صورت درخواست سه نوبت آزمايش مدفوع هر نوبت در يك روز يا يك روز در ميان انجام شود و اگر فرد دچار يبوست باشد وی باید سه نمونه را حداكثر در فاصله زماني 10 روزجمع آوري كند، مگر آنکه مدت زمان دفع بیش از این باشد.

• اگر نمونه مدفوع، اسهالی و لزج باشد باید سریعا به آزمایشگاه منتقل شود. ولی در موردنمونه های معمولی و سفت، اگر امکان انتقال سریع به آزمایشگاه نباشد، نمونه را در محلی که نه سرد است و نه گرم، نگه-دارید و فردای آن روز نمونه را به آزمایشگاه ارسال نمایید (نمونه را باید حداکثر تا 24 بعد از نمونه گیری به آزمایشگاه منتقل کنید).

• در صورت مشاهده کرم و هر مورد مشکوک به آزمایشگاه اطلاع دهید.

• برای دادن نمونه مدفوع احتیاج به ناشتا بودن نیست.

• اگر درون قوطی مایع باشد مواظب باشید بیرون نریزد.

• اگر دارو مصرف می کنید حتما در مورد داروهای مصرفی خود قبل از نمونه‌گیری با آزمایشگاه مشورت کنید. هم چنین اگر در طول دو هفته قبل از انجام آزمایش، داروهایی مانند تتراسایکلین و مترونیدازول مصرف نموده اید حتما به آزمایشگاه اطلاع دهید.

حجم نمونه مورد نیاز

مقدار مدفوع لازم برای آزمایش انگل‌شناسی و میکرب‌شناسی در مدفوع قوام‌دار (جامد) حدود پنج گرم (به اندازه یک فندق) و در مدفوع آبکی پنج میلی‌لیتر است. حداقل 50 گرم از نمونه مدفوع جهت آنالیز بیوشیمی‌ لازم است.

نکات مهم برای انجام این آزمایش

• باید توجه نمود که نباید در طی یک روز بیش تر از یک نمونه از بیمار جمع‌آوری نمود.

• اگر پزشک درخواست کشت مدفوع هم داده باشد، بهتر است اول کشت داده شود و سپس آزمایش ساده مدفوع انجام شود.

• در صورتی که اندازه‌گیری کمی ‌چربی 72 ساعته مدفوع مورد نظر ‌باشد از ظرف پلاستیکی از قبل وزن شده استفاده نمایید.

• اگر قرار است روی نمونه آزمایش کشت میکروبی انجام شود، نباید به نمونه مدفوع مواد نگه دارنده اضافه کرد.

ملاحظات ایمنی

چون هر نمونه مدفوع می‌تواند آلوده به باکتری، ویروس و انگل باشد، لذا باید به عنوان یک منبع آلوده کننده مهم در نظر گرفته شود.

دستورالعمل نمونه گیری جهت انجام آزمایش بررسی خون مخفی در مدفوع

کلیات

بـراي تشخيص اوليه خـونـريزي در نقاط فوقاني يـا تحتاني دستگاه گوارش از اين آزمایش استفاده مـي شود.

در مـورد آزمایش خـون مخفی در مـدفـوع شیرخواران بـاید وجود شقاق در پستان مادر را در نظر داشت.

توصیه‌‌‌‌‌های قابل ارایه به بیماران

• خـانـم‌هـایی کـه عـادت مـاهیانه هستند تا سه روز پس از پایان دوره فوق از انجام این آزمایش خودداری نمایند.

• چنانچه بیمار به بواسیر یا شقاق مقعد مبتلا بوده و خونریزی واضحی از این ضایعات مشاهده می‌گردد، قبل از انجام آزمایش به آزمایشگاه اطلاع داده شود.

• چنانچه بیمار به علل مختلف دچار خونریزی از لثه‌‌‌‌‌ها یا مخاط دهان است، بلع خون از این ناحیه سبب مثبت شدن کاذب آزمایش می‌گردد.

• دو تا سه روز پیش از آزمایش و در طی دوره جمع‌آوری نمونه، از خوردن غذاهای دارای گوشت قرمز (بهتر است گوشت مرغ و ماهی نیز مصرف نگردد)، سبزیجات خام بخصوص شلغم، ترب و تـربچه، قـارچ، کلـم بـروکلی، گل کلم، پرتقال، موز، انگور، طالبی یا گرمک، خربزه، ترب کوهی خودداری شود.

• حداقل از هفت روز قبل از انجام آزمایش از مصرف داروهای سالیسیلات‌ مانند آسپیرین، سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، ایندومتاسین، دیکلوفناک سدیم، داروهای استـروئیدی، کلشـی سیـن، ویتـامین C، آنتـی اسیـد‌هـا، تـرکیبـات آهن‌دار، ترکیبات یـد‌دار، دیورتیک‌های تیازیدی، رزرپین اجتناب گردد، در غیر این‌صورت به آزمایشگاه اطلاع داده شود. لازم به ذکر است که با توجه به تنوع داروهای مصرفی و امکان تداخل آن ها با نتایج آزمایش بهتر است مصرف هر گونه دارو را قبل از انجام آزمایش به اطلاع پزشک معالج برسانید.

• نمونه مدفوع باید در ظرف مخصوصی که آزمایشگاه در اختیار شما قرار می‌دهد و تمیز، دردار و فاقد مواد نگه دارنده است، جمع‌آوری گردد.

• چنانچه به علتی امکان جمع آوری مستقیم مدفوع در ظرف نمونه گیری مقدور نباشد باید نکات زیر حتما رعایت گردد:

• قبل از اجابت مزاج، کف توالت باید کاملا شسته و عاری از مواد شوینده و پاک کننده باشد (ترجیحا بهتر است دو بار سیفون کشیده شود).

• پس از اجابت مزاج با استفاده از آبسلانگ یا اپلیکاتور، مقدار کمی ‌از سطح رویی مدفوع را بدون اینکه با ادرار یا آب مخلوط گردد، در ظرف مخصوص قرار داده و درب آن محکم بسته شود.

شرایط نگه داری نمونه و نحوه انتقال

• نمونه باید سریعا به آزمایشگاه تحویل داده شود در غیر این‌صورت تا زمان رسیدن به آزمایشگاه در دمای معادل یخچال (8-2 درجه سانتی¬گراد) نگه¬داری شود و از قرار دادن نمونه‌‌‌‌‌ها در گرما یا در مجاورت نور خورشید خودداری شود.

• تاخیر در آزمایش می‌تواند تاثیر منفی بر نتایج این آزمایش داشته باشد.

• نمونه مدفوع نباید با ادرار یا سایر مواد آلوده شود.

حجم نمونه

مقدار مدفوع لازم برای آزمایش خون مخفی در مدفوع قوام ‌دار (جامد) حدود 5 گرم (به اندازه یک فندق) و در مدفوع آبکی پنج میلی‌لیتر است.

ملاحظات ایمنی

چون هر نمونه مدفوع می‌تواند آلوده به باکتری, ویروس و یا انگل باشد, لذا باید به عنوان یک منبع آلوده کننده مهم در نظر گرفته شود.

دستورالعمل نمونه‌گیری خلط

این آزمایش برای بررسی ارگانیسم هایی که منجر به عفونت در دستگاه تنفسی شده اند به کار می رود. در صورت درخواست سه نوبتی آزمایش، نمونه اول هنگام مراجعه بیمار گرفته می‌شود. نمونه دوم، خلط صبح گاهی است که بیمار به‌صورت ناشتا، پس از یک نفس عمیق و با سرفه، خلط خارج شده را در ظرف می‌ریزد. نمونه سوم با مراجعه بیمار برای تحویل نمونه دوم به واحد جمع‌آوری دریافت می گردد.

توصیه‌‌‌‌‌های قابل ارایه به بیماران

• نمونه صبح گاهي مناسب تر است.

• بهتر است بیمار ناشتا باشد. لازم است قبل از گرفتن خلط‌، دهان چند بار با آب معمولی شسته شود. درب ظرف را باز كرده نفس عميقي را از راه بيني كشيده و براي لحظه اي نفس خود را در سينه حبس كنيد و با سرفه عميق خلط خود را داخل ظرف مربوطه تخليه نمایيد. سعي شود خلط با آب دهان مخلوط نگردد و یا آب دهان به جای خلط داده نشود (آب دهان شفاف و رقيق است ولي خلط چسبندگي دارد).

• در صورتی که نتوانید با سرفه کردن برای انجام آزمایش نمونه خلط بدهید سر را روی بخار آب گرفته، استنشاق نموده یا با آب نمک رقیق غرغره نمایید تا خلط بیاید.

• چنانچه نمونه گیری در منزل انجام شود, نمونه را پس از جمع آوري در يخچال قرار دهيد و در كمتر از يك ساعت به آزمايشگاه برسانيد.

• در مورد نمونه هاي چند نوبته هر روز يك نوبت انجام شود و پس از جمع آوري در يخچال قرار گيرد. هر نمونه در كمتر از يك ساعت به آزمايشگاه برسد.

• توجه شود مشخصات بیمار روی بدنه ظرف ثبت شده باشد.

نمونه‌گیری در منزل

• صبح پس از بیدار شدن حتی‌المقدور در بستر، بدون این‌که غذایی بخورید، با سرفه‌ای عمیق خلط خود را خارج و در ظرف مربوطه تخلیه نمایید و هر چه سریع تر به آزمایشگاه بیاورید.

• حجم نمونه باید در هر بار نمونه گیری حداقل 2 میلی لیتر (بهتر است 5-3 میلی لیتر) باشد.

شرایط نگه داری نمونه و نحوه انتقال

• نمونه‌‌‌‌‌ها پس از تهیه در دمای یخچال نگهداری شود.

• حین حمل، نمونه از گرما و نور مستقیم آفتاب دور نگه داشته شود.

• ماندن بیش از حد نمونه خلط در خارج از آزمایشگاه در جواب آزمایش تاثیر می‌گذارد.

ملاحظات ایمنی

در تمام مراحل گرفتن نمونه و هنگام ثبت مشخصات روی آن، باید از دستکش یک‌بار مصرف استفاده شود.

دستورالعمل نمونه گیری برای انجام آزمایش بعد از نزدیکی Post Coital Test ) PCT )

کلیات

این آزمایش برای بررسی وضعیت اسپرم در موكوس سرويكال و برای بررسی علل ناباروري انجام می شود.

توصیه‌‌‌‌‌های قابل ارایه به بیماران

• زمان مساعد توصيه شده براي انجام اين آزمايش بين روزهاي 11 الي 16 بعد از شروع قاعدگي مي باشد. مگر آنكه طبق دستور پزشك معالج آزمايش در روزهاي ديگري انجام شود.

• سه روز قبل از آزمايش از تماس جنسي پرهيز گردد (همسر سه روز قبل از آزمايش انزال نداشته باشد).

• 48 ساعت قبل از مقاربت استفاده از كرم هاي واژينال ممنوع است.

• بعد از مقاربت طبيعي در منزل 15 تا 30 دقيقه از حركت خودداري كنيد ودر حالت خوابيده بمانيد و تا زمان انجام نمونه گیری ادرار نكنيد و دوش نگيريد.

• زمان نمونه برداري مناسب و توصيه شده 1 تا 5 ساعت بعد از نزديكي است، بنابراين در زمان مناسب در آزمايشگاه حضور يابيد، مگر در مواردي كه پزشك معالج دستورالعمل ديگري داده باشد.

شرایط نگه داری نمونه و نحوه انتقال

نمونه را می توان هم در سرنگ انسولین یا توبرکولین و هم در لوله پلی اتیلن یا لوله های آزمایش کوچک نگه داری کرده و دهانه آن را برای جلوگیری از خشک شدن با درب یا کاغذ پارافین پوشانید. برای تمامی آزمایشگاه ها ارزیابی موکوس در زمانی استاندارد پس از آمیزش مهم است. این زمان باید بین 9 تا 24 ساعت باشد.

ملاحظات ایمنی

در هنگام گرفتن نمونه و هنگام ثبت مشخصات روی آن، باید از دستکش یک‌بار مصرف استفاده شود.